Mannen met baarden zijn onmisbaar!

Als je bij ons het dorp binnen rijd, kom je op een splitsing. Als je rechtsaf gaat kom je in het oude pittoreske dorp. Als je linksaf gaat kom je op de singel. Dit is een soort rondweg om het oude dorp heen die aansluiting heeft op de dijk. Die splitsing is een hele bijzondere plek. Of liever gezegd was een hele bijzondere plek. Precies op deze splitsing staat een boom en onder die boom staat een bankje. Als je op dit bankje zit kun je iedereen die Wijk bij Duurstede binnen rijdt aan zien komen. Vooral in de zomer en in de weekenden is het een drukte van belang met toeristen en lokalen die allemaal langs dit punt komen. De een op de motor om te racen over de dijk naar Amerongen, de ander om zijn kinderen weg te brengen naar het voetbalveld en weer een ander die op de fiets nog even een boodschap moet doen.


Precies op die plek heeft jaren lang een oude man gezeten. Het was een oude man met een witte vergrijsde en vergeelde baard. Een die opviel door zijn markante verschijning en doordat je hem altijd rond zag schuifelen in het dorp alvorens hij zich neervlijde op zijn favoriete plekje. Precies op die splitsing, onder die boom op dat mooie bankje. Daar rookte hij dan zijn sigaretje (uiteraard Javaanse jongens), tuurde hij naar voorbijgangers en droomde hij weg als hij een biertje teveel had gedronken. Altijd als ik na mijn werk het dorp binnen kwam rijden, zat hij daar en stak hij zijn hand op. Ik zwaaide dan altijd terug. En als we met de kinderen boodschappen gingen doen en we kwamen hem tegen, keek hij mij diep in de ogen aan en knikte hij vriendelijk. Dan glimlachte en knikte ik terug en zei dan goedemorgen of goedemiddag. Op de een of andere manier gaf zijn aanwezigheid mij een warm gevoel, een gevoel van herkenning en zekerheid. Terwijl ik de man niet eens kende en zijn levensverhaal eigenlijk ook niet.


Op een dag kwam ik erachter dat ik hem al een hele week niet had gezien. Vreemd want je zag hem iedere dag rondschuifelen en zitten op zijn bankje onder de boom op de splitsing. Ik werd onrustig en ben navraag gaan doen. Het duurde even voor ik erachter kwam dat hij was overleden. Een gevoel van leegte en gemis kwam over mij heen. Maar ook de vraag deed zich voor waarom ik nooit een echt praatje met hem heb gemaakt. Voor mij was hij zo verbonden met het dorp en was zijn aanwezigheid zo’n vanzelfsprekendheid dat zijn overlijden gedurende langere tijd een vorm van onbalans met zich meebracht. Zou ik nou de enige zijn geweest waar de aanwezigheid van deze figuur, deze man met de baard, gezorgd heeft voor een vorm van vastigheid, een ankertje, een punt van herkenning? Zou ik nu de enige zijn geweest die hem miste toen hij er ineens niet meer was? Wat raar dat iemand zonder het zelf te weten deze emoties bij anderen teweeg kan brengen. Eigenlijk zijn dit soort “mannen met baarden” onmisbaar!


Ik werkte in een groot bedrijf waar veel werd veranderd en niets liep er eigenlijk vlekkeloos. Ik was verantwoordelijk voor een verandertraject wat uit dreigde te lopen op een totaal drama omdat de stakeholders eerder bezig waren hun toekomstige posities veilig te stellen dan beslissingen te nemen. Het bedrijf zat in zo’n groot modern pand met veel glas en overal tuinen en heel veel verdiepingen met mensen die je eigenlijk niet kent. Als je binnen kwam kon je rechtsaf naar de liften die naar de even verdiepingen gingen en je kon linksaf naar de liften die naar de oneven verdiepingen gingen. Precies op die splitsing stond een hele grootte boom en onder die hele grootte boom stond een bankje. En op dat bankje zat altijd als ik binnenkwam of wegging een man met een baard. Het was een witte vergrijsde en vergeelde baard. Hij zei altijd goede morgen. Zijn lach en vriendelijkheid gaven mij net dat ene beetje meer energie om er die dag weer voor 100% tegenaan te gaan en ervoor te zorgen dat mensen konden aanhaken aan het verandertraject en niet afvielen.


Op een dag zat hij er niet meer en de rest van die week zag ik hem ook niet meer. Een ligt gevoel van angst en paniek maakte zich van mij meester. Bij navraag bleek dat hij was ontslagen omdat hij te oud was en niet meer in de cultuur van het bedrijf paste. Uiteraard met een goede regeling maar echt functioneel was hij niet meer voor het bedrijf. Ik merkte dat het feit dat hij er niet meer zat mij enorm bezig hield. Veel meer eigenlijk dan de druk van het verandertraject en stakeholders met hun eigen belangen. Maar waarom? Ik kende de man amper behalve dan van hallo en dag? Zijn aanwezigheid alleen gaf mij blijkbaar een warm gevoel, een gevoel van herkenning en zekerheid. Hij gaf me ook het gevoel dat het goed was of dat het goed zou komen in deze vreemde veranderende tijden. Raar ik heb eigenlijk nooit een echt praatje met hem gemaakt want daar had ik geen tijd voor. En raar dat nu hij er ineens niet meer is, ik na begin te denken over het feit dat toen hij er nog wel was dit eigenlijk helemaal niet zo vanzelfsprekend bleek te zijn!


Zou ik nou de enige zijn geweest waar de aanwezigheid van deze figuur, deze man met de baard, gezorgd heeft voor een vorm van vastigheid, een ankertje, een punt van herkenning? Ik zei het al eerder: “Mannen met baarden zijn onmisbaar”!