zondag 23 mei 2010

Ik ben 84 en ik verander!

Mijn vader is vandaag (24 mei) precies drie jaar geleden overleden. Tijdens een welverdiende vakantie op Corfu sloeg het noodlot toe. Mijn moeder bleef van het ene op het andere moment alleen achter. Mijn ouders hebben altijd een klassiek huwelijk gehad. Mijn moeder zorgde voor de kinderen en mijn vader deed zijn werk. Toen mijn vader overleed en mijn moeder de draad weer probeerde op te pikken bleek dat mijn moeder een soort vreemde in de moderne wereld was. Net zoals catweazle, kent u die serie nog? Het bleek dus dat mijn vader eigenlijk altijd alles regelde. Ze kon echt niets en moest alles opnieuw uitvinden. Mijn moeder was 84 en moest veranderen!

Pinnen begreep ze niet. Hoe kan er nou geld uit de muur komen? Ik kon haar nog net tegen houden toen ik zag dat ze aan een willekeurige passant hulp wilde vragen. Ik vroeg haar wat had je nu aan die meneer gevraagd als ik er niet bij geweest was? Nou gewoon kunt u mij helpen met geld te pinnen, dit is mijn pincode en ik heb 100 euro nodig! Het begrip mobiel bellen was bij haar nagenoeg onbekend. Een mobiele telefoon? Maar je hebt toch niet overal een stopcontact bij de hand? Of deze dan: zit er ook een antwoord apparaat in een mobiele telefoon? Hoe kan dat nou die zijn toch veel te groot? En ook een agenda? Hoe kan dat nou!

Ook het fenomeen tanken met de auto was geheel aan haar voorbij gegaan. Dit had ze slim opgelost want in het dorp waar zij woont, is nog een echte oude authentieke benzinepomp met dito service. Goede morgen mevrouw de Steur, hoe maakt u het? Zal ik hem even aftanken voor u? Heel graag, dank u wel. Doe ik ook meteen de bandenspanning controleren en de ruiten of zal ik hem even door de wasstraat heen halen? Ja, doet u dat maar dan hebben we het meteen allemaal gehad. Toen mijn moeder ging afrekenen en ik zag wat voor fooi ze gaf begreep ik dat service tegenwoordig direct afhankelijk is van de dikte van de portemonnee van degene aan wie de service verleend wordt.

Zo gaat dit verhaal door, of ik het nu heb over de magnetron of de wasmachine of de vaatwasser alles moest opnieuw worden uitgevonden. Ook het begrip vriendschap, familie en er op uit moeten als je met andere mensen in contact wilt komen heeft een nieuwe betekenis gekregen. Toch is het knap dat iemand van die leeftijd gewoon aanpakt en nieuwe zaken onderneemt. Ze heeft zichzelf eigenlijk zonder daar al teveel over te mokken opnieuw uitgevonden (reinventing yourself) en weer op de kaart gezet.

Maar zelf heb ik er, als zoon die zijn moeder begeleidt om weer opnieuw in te treden in de grote moderne wereld, heel veel van geleerd. Want kijk nu eens door de ogen van iemand van 84 en je gaat heel anders tegen het begrip service aan kijken. Ook merk je hoe onhandig bepaalde producten zijn en hoe eenvoudig dit anders kan. Maar wat mij vooral het meeste trof is dat in onze maatschappij wij niet kunnen omgaan met het lagere tempo van de “”oudjes”” en dat dit vaak irritatie oproept. Vooral in het verkeer en in de rij bij Albert Heijn zijn we een ster in het duidelijk maken dat het sneller moet omdat we nog wat anders te doen hebben vandaag.

Hoe complex onze maatschappij in elkaar zit wordt pas duidelijk als je gezinssituatie veranderd. In dit geval door een overlijden waardoor er op een bepaald moment ook zaken aangepast moeten worden zoals: een ander banknummer doorgeven aan je crediteuren; vragen of je tarieven aangepast kunnen worden op een eengezinshuishouding aan de bank; de verzekeringsmaatschappij; de pensioenmaatschappij; de energiemaatschappij; de telefoonmaatschappij; de internetprovider; uitleg vragen over de hoogte van je rekeningen en daar snel antwoord op krijgen zodanig dat je het nog begrijpt ook; enz.

Misschien moeten we aan omgekeerde marketing doen of de Maslovpiramide gewoon omdraaien en onze marketing strategieën en verander ideeën toetsen aan ouderen zodat de maatschappij weer wat makkelijker en liever wordt voor iedereen!

maandag 17 mei 2010

No Pain; No Gain:

Of op zn Haags: “Pijn is Fijn”!

Indien u meteen weet wat de relatie van de titel is met veranderen dan bent u in onze ogen een echte veranderbikkel. U heeft klaarblijkelijk ervaren en gevoelt wat de pijn van veranderen met een mens kan doen. U weet als geen ander wat een slecht gemonitord verandertraject als gevolg heeft voor medewerkers, managers en organisatie.


Wat is nou die pijn van slecht gemonitorde verandertrajecten? Slecht slapen? Financiële risico’s? Baan kwijt? Uitgekotst worden door jouw organisatie? Een burnout? Of de echte Hollandse opmerkingen zoals: dan zal er wel een luchtje aan je zitten of sterker nog je zult er ook wel zelf een bijdrage in hebben gehad! Dat lijkt allemaal erg maar dat is maar het begin van de emotionele rollercoaster waar u in terecht komt nadat u uitgekotst bent door uw eigen organisatie. U heeft zich jarenlang loyaal opgesteld en er waren zelfs tijden dat u een genereus aanbod van de concurrent heeft gehad. Toch bent u gebleven om nu dan toch aan het kortste eind te trekken en de klepel op de neus te krijgen. Het nadeel van mens zijn is dat je gevoel en beleving hebt bij wat je doet en dat je daarop gewaardeerd wilt worden. Maar als u ineens en onterecht op straat komt te staan, komen begrippen als waardigheid, trots, begrip en beleving om de hoek kijken. Deze woorden en de emotie erachter doen gewoon pijn. Dit onrecht is voor ons gewone mensen moeilijk te verkroppen en het duurt vaak een tijdje voordat ze een plaats krijgen en u er rationeel naar kunt kijken.

Toch heeft pijn ook een positieve kant! Oh ja? Ja, want alleen als u echt de pijn van veranderen heeft gevoeld kunt u later ook verandertrajecten uitvoeren. Pas dan weet u hoe u personeel niet moet veranderen. Pas dan weet u hoe je de interne communicatie niet moet doen. Pas dan weet u hoe u een verandertraject niet moet opzetten. Pas dan weet u wat er gebeurt als u niet continue in dialoog blijft met de werkvloer. Pas dan weet u wat er gebeurt als er geen duidelijke richtingen aan gegeven worden. Pas dan weet u wat er gebeurt als u niet in staat bent deze doelstellingen te vertalen naar de werkvloer.

Maar wij mensen zijn hardleers en leren niet meteen na één enkele pijnlijke veranderervaring. Sommigen onder ons hebben daar meerdere pijnlijke ervaringen voor nodig om dan uiteindelijk toch te worden toegelaten tot het gilde van gelicenseerd veranderbikkels. Ik snap ook niet hoe consultancyburo’s, interimburo’s en andere op het gebied van verandermanagement gespecialiseerde dienstverleners mensen aan kunnen bieden (aan u de klant) die nog nooit de ware pijn van veranderen hebben gevoeld. Ik hoop dat u hier als klant of afnemer ook naar vraagt: “Hoe vaak is deze meneer in verander of verbeter trajecten al op zijn snufferd gevallen? Nog nooit?” Wegwezen dan. Volgende. En deze meneer met de kleerscheuren nog in zijn pak, hoe vaak is deze meneer op zijn snufferd gegaan? Zo vaak, ok doe mij die dan maar. Daar zit immers de echte ervaring.

In ieder verandertraject gaat er wel iets niet helemaal goed of helemaal niet goed. Het gaat er dan juist om dat degene die dit begeleidt weet wat hij dan moet doen liefst gebaseerd op vorige ervaringen en niet gebaseerd op theorie boeken. Hoe ga je onder dit soort omstandigheden om met opdringerige stakeholders? Hoe betrek je de organisatie erbij als het nou net niet goed gaat of dat de snelheid en resultaten langdurig tegenvallen. Hoe zorg je ervoor dat onder deze omstandigheden de directie in dialoog blijft met de werkvloer? Hoe ga je om met muitende medewerkers? Handhaaf ik mijn prachtig in Prince2 gemaakte planning of wijk ik hier vanaf zodat we ruimten geven aan de menskant van het project?

Pijn is leren, en leren is positiviteit. Positiviteit is de kweekvijver van de vooruitgang van uw organisatie. Ontdek de veranderbikkels binnen uw eigen organisatie en koester deze medewerker of medewerkster. Knuffel ze helemaal dood maar zorg dat u ze binnen uw organisatie houdt.