Tijdloze dialoog over veranderen!

Een rechtstreekse dialoog aangaan met personeel over veranderen is echt heel eng. Door een dialoog aan te gaan ga je toch echt met de billen bloot als management? Of is dat juist een sterkte, als je je medewerkers mee laat praten over de strategie van je bedrijf vanuit hun perspectief? Ook wanneer daaruit blijkt dat je het als management zelf eigenlijk ook niet meer zo precies weet? Ik ben hierover het beeld compleet kwijt. Gisteren was het zo dat je als manager vooral stoer moest doen alsof je het allemaal onder controle had. Vanochtend blijkt dat de manager die zijn zachte kant laat zien helemaal ok is! Toen ik vanmiddag op internet keek bleek dat resultaatgerichtheid ten koste van alles onder de huidige economische omstandigheden prima is. En bonussen binnenharken wordt (zelfs door mijn goede en zeer gewaardeerde vriend Wim Kok) ineens afgedaan als internationaal markt conform moeten werken!

Een dialoog aangaan over verandering nadat je bijvoorbeeld een changemanagement training hebt gevolgd kan ook nuttig zijn. Maar de ultieme vraag is of je na zo’n training voldoende handvatten hebt om er direct de volgende dag al wat mee te doen. Je zult het eerst moeten “digesten” zoals de Engelsen zo treffend zeggen. En dan zul je er zulke hapklare brokken van moeten maken dat iedereen het begrijpt. U kunt natuurlijk ook uw personeel met uw nieuw vergaarde kennis overrompelen of vervelen. Indien u dit op het verkeerde moment doet zal dit eerder een averechts effect hebben dan een positieve bijdrage leveren aan het verbeteren van uw organisatie. Ik hoor uw medewerkers al denken: Ja hoor daar heb je hem weer, zeker op cursus geweest. Laat maar eens zien dat het werkt.

Een ander voorbeeld van het aangaan van de dialoog is zoals mijn voormalige baas dat deed. Zo had hij de irritante gewoonte om tijdens zijn vakantie meerdere management boeken te lezen. Is daar iets mis mee? Nee, niets mis mee. Op een dingetje na: “hij kwam ook weer terug van vakantie!”. En dan moest je echt zorgen dat je er niet was. Anders had je weken gezeur over hoe het eigenlijk echt moest vanuit de managementboeken. In iedere managementteam meeting, in iedere lunch pauze en iedere rookpauze wijdde hij dan uit over zijn nieuw vergaarde kennis en kijk op de wereld. Al die boeken hadden echter niet het gewenste resultaat op de verbetering van de organisatie. We bleven dus niet in dialoog. Gek hé, want het zijn fantastische boeken en theoretisch klopte het als een bus.

Een dialoog aangaan over veranderen heeft blijkbaar pas echt zin als zaken concreet gemaakt kunnen worden en beklijven bij de medewerkers anders kun je er net zo goed niet over praten. Maar hoe doe je dit nou? Eigenlijk is het heel simpel omdat we dit al op de lagere school (aan)geleerd hebben. Op de lagere school krijg je een methode en een format aangereikt voor wiskunde; taal; techniek; enz. Deze wordt dagelijks herhaald en daar houden we ons dan ook aan. Er zijn zelfs takenbladen met weektaken die laten zien wat er in die week moet gebeuren. Ook dit onderdeel wordt dagelijks herhaald en daar houden we ons dan ook aan. We waren toen fris van geest en stonden ook open voor wat de juf ons die dag ging vertellen en leren. En als ze huiswerk opgaf maakten we dat ook.

Als we tijdloos met elkaar in dialoog willen treden over veranderen dan is het dus verstandig om een aantal natuurwetten te volgen die we eigenlijk al lang kenden:
• zorg dat je fris van geest bent en sta open voor nieuwe ideeën
• zorg dat je een kapstok of methode hebt en herhaal deze iedere dag
• maak niet alleen je huiswerk maar hou je ook aan je afspraken

Als u zich niet houdt aan die natuurwetten dan blijft u uiteraard wel in dialoog met uw personeel, alleen dan niet tijdloos! Niet zonder structureel gedragen vooruitgang te boeken en dat is uiteraard ook een keuze. Velen voor u hebben deze keuze ook al gemaakt! Maar wat wilt Ú eigenlijk?

Foto: Vader en zoon in een tijdloze dialoog

Over macht en Veranderen!

Vooral grotere bedrijven kunnen door hun machtspositie klanten gewoon dwingen een bepaalde koers te volgen zonder dat ze dit eigenlijk willen. Vooral verzekeraars, telefonie bedrijven, energiebedrijven zijn hier een ster in. Zij bepalen wat u betaald en hoe u betaald. U hebt geen mogelijkheid om in opstand te komen en als u die al had dan zijn er geen tegenstanders. U weet namelijk nooit wie u nu weer aan de telefoon heeft gehad en naar wie u moet terug bellen. Ziggo stuurt zomaar een briefje, dat er vanaf nu gewoon digitaal betaald gaat worden of per automatische incasso. Klaar, kophouden en betalen. Oh ja, zou u toch een acceptgiro en factuur willen ontvangen dan moet u extra betalen. U betaalt dan niet de gebruikelijke € 1,25 nee, nee u mag voor deze keer € 2,50 gaan betalen. Ja, dat is inderdaad twee keer zoveel. U begrijpt Ziggo is een jonge onderneming en geeft om haar klanten. Vooral ouderen die niet aangesloten zijn op het net en angstig zijn voor automatische incasso’s worden door Ziggo enorm geholpen hierdoor. Echt over nagedacht meneer de marketing manager! Ik hoor hem al als een echte controller verzuchten: “Meneer de Steur ook wij hebben natuurlijk te maken gehad met een zwaar tegenvallend jaar en de kosten reizen de pan uit en die willen we natuurlijk maar al te graag verhalen op onze klanten daarvoor bent u toch gewoon klant bij ons?

Zelfs in het HR vak, waar we het met zijn allen zo voor hebben op een persoonlijke benadering en dat vooral de mens de kern van alles is en dat deze gekoesterd moet worden bla bla bla bla, laten we steken vallen. Want ook hier wint de macht van de sterkste. Wel eens gesolliciteerd bij een verzekeraar, bank, energie bedrijf, multinational, telefoniebedrijf … ? U ziet op de website van uw favoriete energie bedrijf een hartstikke leuke vacature staan die u op het lijf geschreven is. U reageert meteen digitaal want de markt is moordend als het op snel reageren aan komt. Motivatie brief en CV en foto opgestuurd en u krijgt meteen al de volgende dag een reply: “Naar aanleiding van uw sollicitatie naar de functie Consultant Strategical Affairs, moeten wij u helaas meedelen dat deze functie inmiddels is vervuld. Wij danken u hartelijk voor de getoonde belangstelling voor onze organisatie en wensen u veel succes met eventuele verdere sollicitaties. Met vriendelijke groet, Recruitment Backoffice”.

In eerste instantie niets mis mee totdat u de brief enkele dagen later nog een keer leest en op de website de vacature nog steeds ziet staan. Dit is vreemd denkt u, u gaat meteen bellen met de HR afdeling. Deze was echt niet te bereiken. Zeker niet voor onzin van mensen die interesse hebben in hun bedrijf. Dan gaat u bellen met de Recruitment Backoffice. Echt niet hé, geen contact. U stuurt vervolgens een vriendelijk mailtje met de vraag: Leg het mij uit! U wilt alleen begrijpen of die functie nu wel of niet vacant is. U krijgt geen reactie van de Recruitment Backoffice. U leest de brief nog een keer en u wordt nog bozer. U ziet namelijk dat er geen mens aan te pas komt voor deze functie die toch echt € 100K plus is. U merkt dat u helemaal niet serieus genomen wordt, niet als persoon behandeld. Als laatste redmiddel stuurt u een boos mailtje over het onrecht dat u is aangedaan en hoort nooit meer wat van deze organisatie.

Misschien moet je je helemaal niet druk maken over dit machtsmisbruik. Misschien moet je wel gewoon volgen en denken ach daar kan ik toch niets aan doen of veranderen. Dat is in ieder geval veel relaxter, met veel minder risico’s en waarschijnlijker zul je daardoor ook veel langer leven. Maar als je niet reageert en het machtsmisbruik van bedrijven laat prevaleren, wordt het er echt niet beter op. Het blijft een lastig onderwerp want probeer maar eens om het onderwerp “machtsmisbruik” binnen een directie team aan de orde te stellen en op de agenda te krijgen. Ik weet in ieder geval hoe het eindigt: Degene die begint met deze discussie kan als eerste vertrekken en verder blijft het zoals het was! Wat denkt u?

Mannen met baarden zijn onmisbaar!

Als je bij ons het dorp binnen rijd, kom je op een splitsing. Als je rechtsaf gaat kom je in het oude pittoreske dorp. Als je linksaf gaat kom je op de singel. Dit is een soort rondweg om het oude dorp heen die aansluiting heeft op de dijk. Die splitsing is een hele bijzondere plek. Of liever gezegd was een hele bijzondere plek. Precies op deze splitsing staat een boom en onder die boom staat een bankje. Als je op dit bankje zit kun je iedereen die Wijk bij Duurstede binnen rijdt aan zien komen. Vooral in de zomer en in de weekenden is het een drukte van belang met toeristen en lokalen die allemaal langs dit punt komen. De een op de motor om te racen over de dijk naar Amerongen, de ander om zijn kinderen weg te brengen naar het voetbalveld en weer een ander die op de fiets nog even een boodschap moet doen.


Precies op die plek heeft jaren lang een oude man gezeten. Het was een oude man met een witte vergrijsde en vergeelde baard. Een die opviel door zijn markante verschijning en doordat je hem altijd rond zag schuifelen in het dorp alvorens hij zich neervlijde op zijn favoriete plekje. Precies op die splitsing, onder die boom op dat mooie bankje. Daar rookte hij dan zijn sigaretje (uiteraard Javaanse jongens), tuurde hij naar voorbijgangers en droomde hij weg als hij een biertje teveel had gedronken. Altijd als ik na mijn werk het dorp binnen kwam rijden, zat hij daar en stak hij zijn hand op. Ik zwaaide dan altijd terug. En als we met de kinderen boodschappen gingen doen en we kwamen hem tegen, keek hij mij diep in de ogen aan en knikte hij vriendelijk. Dan glimlachte en knikte ik terug en zei dan goedemorgen of goedemiddag. Op de een of andere manier gaf zijn aanwezigheid mij een warm gevoel, een gevoel van herkenning en zekerheid. Terwijl ik de man niet eens kende en zijn levensverhaal eigenlijk ook niet.


Op een dag kwam ik erachter dat ik hem al een hele week niet had gezien. Vreemd want je zag hem iedere dag rondschuifelen en zitten op zijn bankje onder de boom op de splitsing. Ik werd onrustig en ben navraag gaan doen. Het duurde even voor ik erachter kwam dat hij was overleden. Een gevoel van leegte en gemis kwam over mij heen. Maar ook de vraag deed zich voor waarom ik nooit een echt praatje met hem heb gemaakt. Voor mij was hij zo verbonden met het dorp en was zijn aanwezigheid zo’n vanzelfsprekendheid dat zijn overlijden gedurende langere tijd een vorm van onbalans met zich meebracht. Zou ik nou de enige zijn geweest waar de aanwezigheid van deze figuur, deze man met de baard, gezorgd heeft voor een vorm van vastigheid, een ankertje, een punt van herkenning? Zou ik nu de enige zijn geweest die hem miste toen hij er ineens niet meer was? Wat raar dat iemand zonder het zelf te weten deze emoties bij anderen teweeg kan brengen. Eigenlijk zijn dit soort “mannen met baarden” onmisbaar!


Ik werkte in een groot bedrijf waar veel werd veranderd en niets liep er eigenlijk vlekkeloos. Ik was verantwoordelijk voor een verandertraject wat uit dreigde te lopen op een totaal drama omdat de stakeholders eerder bezig waren hun toekomstige posities veilig te stellen dan beslissingen te nemen. Het bedrijf zat in zo’n groot modern pand met veel glas en overal tuinen en heel veel verdiepingen met mensen die je eigenlijk niet kent. Als je binnen kwam kon je rechtsaf naar de liften die naar de even verdiepingen gingen en je kon linksaf naar de liften die naar de oneven verdiepingen gingen. Precies op die splitsing stond een hele grootte boom en onder die hele grootte boom stond een bankje. En op dat bankje zat altijd als ik binnenkwam of wegging een man met een baard. Het was een witte vergrijsde en vergeelde baard. Hij zei altijd goede morgen. Zijn lach en vriendelijkheid gaven mij net dat ene beetje meer energie om er die dag weer voor 100% tegenaan te gaan en ervoor te zorgen dat mensen konden aanhaken aan het verandertraject en niet afvielen.


Op een dag zat hij er niet meer en de rest van die week zag ik hem ook niet meer. Een ligt gevoel van angst en paniek maakte zich van mij meester. Bij navraag bleek dat hij was ontslagen omdat hij te oud was en niet meer in de cultuur van het bedrijf paste. Uiteraard met een goede regeling maar echt functioneel was hij niet meer voor het bedrijf. Ik merkte dat het feit dat hij er niet meer zat mij enorm bezig hield. Veel meer eigenlijk dan de druk van het verandertraject en stakeholders met hun eigen belangen. Maar waarom? Ik kende de man amper behalve dan van hallo en dag? Zijn aanwezigheid alleen gaf mij blijkbaar een warm gevoel, een gevoel van herkenning en zekerheid. Hij gaf me ook het gevoel dat het goed was of dat het goed zou komen in deze vreemde veranderende tijden. Raar ik heb eigenlijk nooit een echt praatje met hem gemaakt want daar had ik geen tijd voor. En raar dat nu hij er ineens niet meer is, ik na begin te denken over het feit dat toen hij er nog wel was dit eigenlijk helemaal niet zo vanzelfsprekend bleek te zijn!


Zou ik nou de enige zijn geweest waar de aanwezigheid van deze figuur, deze man met de baard, gezorgd heeft voor een vorm van vastigheid, een ankertje, een punt van herkenning? Ik zei het al eerder: “Mannen met baarden zijn onmisbaar”!

De mooiste dag van het jaar 2010

De mooiste dag van het jaar 2010 is al geweest het was namelijk ook meteen de eerste dag van het jaar. Als kadootje voor de ellende van 2009 werden we meteen op 1 januari getrakteerd op van dat typische Hollandse winterweer: erg koud, strak blauwe lucht, lekker zonnetje, nog een beetje sneeuw op de vlakke velden, frisse wintergeuren en openhaard vuurtjes. Op de wegen was het de rust zelf. Ik denk dat iedereen nog in een roes van oudjaars avond verkeerde. Alles kwam laat op gang.


Wij gingen naar oma met de kinderen en ook zij waren verdacht stil op de achterbank van de auto. Moe van het vuurwerk, de oliebollen, de appelflappen en de Jip en Janneke champagne. Beiden vielen al snel in slaap en er viel een totale serene rust in de auto. Geen geluid alleen maar het gezoem van de motor en de banden die over het asvalt raasden. De zon scheen in de auto en het uitzicht over de met zonovergoten en besneeuwde velden was adembenemend. Het deed mij denken aan vroeger toen winters nog echte winters waren en vaak meer dan 3 maanden duurden. Toen het leven nog simpel was en we niet zoveel na hoefden te denken over hoe we de toekomst wilden invullen. De informatie voorzieningen via de media en het net was beperkter en we hadden daardoor ook nog niet zoveel keuzes als nu.


Maar het kan geen toeval zijn dat deze eerste dag van het jaar mij deed terug denken aan de tijden van weleer. Ik zal niet de enige zijn geweest die op weg naar oma en opa genietend van de rust van slapende kinderen in de auto even wegdroomde naar tijden waar het leven simpel en mooi was. Ik heb mijn medeweggebruikers geobserveerd en gezien dat er veel, heel veel mensen met een lach op hun gezicht in de auto zaten. Als ik naar links keek zag ik de bijrijder van de auto naast mij weer naar mij kijken. Niet alleen een brede grijns op het gezicht was de respons maar ook het feit dat ik langer werd aangekeken dan normaal vond ik opmerkelijk maar ook zeker plezierig. Als ik naar rechts keek, keek ik recht in de ogen van een automobilist naast mij. En ook daar hetzelfde verhaal. Wat was er aan de hand? Ik kreeg een soort gelukzalig gevoel over mij heen. Toen ik mijzelf bekeek in het achteruit kijk spiegeltje zag ik dat ik blij was. Ook ik had een brede grijns op mijn gezicht.


Volgens mij is dit een teken dat 2010 in het teken staat van opbouw. Maar opbouw eerder bedoelt als groei voor ons mensen dan als economische groei. Ik denk dan aan de dingen beter of anders of leuker of makkelijker of meer loslaten. Ook denk ik dan aan het accepteren van de dingen zoals ze zijn of van wat er komen gaat zonder dat we dit continue moeten kunnen beïnvloeden. Als deze eerste dag van het jaar de benchmark voor de rest van het jaar is teken ik daar meteen voor. Open, fris, nieuw, relaxed, spontaan en misschien weer met een tikkeltje van die ongecompliceerdheid van vroeger voor iedereen. Kom maar op met dat nieuwe jaar ik heb er zin in!

 
Geert-Jan de Steur
06 53254071

Erben Wennemars is niet meer!

Erben is niet meer en Sven Kramer heeft zijn kroon overgenomen. Dit was vast en zeker een van de meest emotionele sportmomenten van 2009. Briljante stukjes proza stonden hierover in de Telegraaf en het AD. Mocht u dit niet gevolgd hebben even heel in kort: Erben kwam 0,1 seconde tekort op de 500 meter om zich te plaatsen voor de Olympische winterspelen. Teleurstelling, tranen met tuiten, boosheid bij Erben en schuldgevoelens bij Sven omdat hij zijn vriend en concurrent is/was. Daar werd dus over geschreven. Erben zal zijn schaatsen aan de wilgen kunnen hangen omdat hij voor de volgende Olympiade te oud is om nog mee te kunnen doen. Einde carrière in just 0,1 seconde en ook een vrolijk Nieuwjaar.



Nou en?, hoor ik sommige emphatisch ongevoeligen onder u denken. Nou voor iemand die gepassioneerd met zijn vak bezig is, daarvan houdt en daar volledig voor gaat is dat een drama want de wereld bestaat voor hem alleen uit schaatsen en uit niets anders. Daar passen dus geen overpeinzingen bij over de toekomst na het schaatsen. Geen gedachtes in de trant van: “Als ik moet stoppen met schaatsen dan ga ik misschien een sigarenwinkeltje openen of een fitnesscentrum. Laat ik dat eens lekker gaan uitzoeken”. Nee, als je dus gefocust bezig bent met je hobby, je levenswerk, je passie dan zit je daar ook helemaal in. Een soort blijvende flow waar je geen afleidingen bij kan gebruiken. Je dag bestaat uit trainen, trainen, tainen, fysio, analyseren met teamgenoten, verbeteren, trainen, trainen, trainen, gezond eten, vroeg naar bed. En de volgende dag weer opnieuw, totdat het helemaal perfect is en de juiste balans tussen lichaam en geest op continue basis opgeroepen kan worden. Er is maar een doel: het eremetaal op de Olympische spelen. En dan, in de voorrondes val je eraf en is het over. Als dat dan ineens weggeslagen is, dan is het alsof de lucht uit je longen geslagen wordt. Paniek maakt zich van je meester en even overzie je het niet meer. (Voor u als ondernemer of topmanager ook herkenbaar in uw vak misschien?)


Wat voor de een wordt gezien als een waar drama of het zwarte gat wordt door anderen gezien als de ultieme kans. Die ultieme nieuwe kans bestaat dan uit het maken van een (verplichte) nieuwe start en je eigen mogelijkheden her- evalueren. Voor Erben is dit misschien wel zijn grootste moment aller tijden. Misschien moet hij juist nu zijn aller grootste prestatie leveren. Die ene deur is voorgoed gesloten en welke andere deuren gaan er voor hem open? Hij zal zichzelf opnieuw uit moeten vinden. Dat is prachtig maar ongelofelijk zwaar als je niet de juiste mensen om je heen hebt die dat proces in goede banen kunnen (bege)leiden. Waar moet hij beginnen, wat kan hij anders dan schaatsen? Wat vindt hij leuk? Weet hij dit überhaupt? Hoe ga je zo iets aan pakken? Ik denk dat Erben gewend is zich onder deze omstandigheden te laten ondersteunen door een goede coach.


Erben is niet alleen. Er zijn onder de huidige marktomstandigheden vele vele Erbens in ons land en ook in andere landen die het op 0,1 seconde niet gehaald hebben en allemaal bezig zijn zichzelf verplicht opnieuw uit te vinden. Ze zijn allemaal in een zwarter gat terecht gekomen dan ze verwacht hadden en de spaarpotjes beginnen allemaal op te raken. Of zij de juiste ondersteuning hebben om zichzelf opnieuw uit te vinden is nog maar de vraag.

Geert-Jan de Steur
0653254071